Μεταλλαγμένα κρέατα

«Μπουτάκια μεταλλαγμένου κοτόπουλου, 5 ευρώ το κιλό. Κιλότο μεταλλαγμένου μόσχου 8 ευρώ το κιλό...». Ναι, πρόκειται για επιστημονική «φαντασία», αλλά όχι για ταινία. Είναι μια φαντασία που μετουσίωσαν οι ερευνητές σε πραγματικότητα, ένα θέαμα που μάλλον θα αντικρίσουμε όλοι μας τα προσεχή χρόνια στις προθήκες των κρεοπωλείων.

Κι αν σας τρομάζει που θα δείτε τα... εγγονάκια της Ντόλις κρεμασμένα από το τσιγκέλι, φαίνεται ότι κάποιοι όχι μόνο δεν τρομάζουν, αλλά μας προετοιμάζουν κιόλας. «Το κρέας και το γάλα από κλωνοποιημένα ζώα είναι "πιθανότατα ασφαλή" για ανθρώπινη κατανάλωση», κατέληγε η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων στην προκαταρκτική της έκθεση πριν από λίγες μέρες. «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας» ήταν η πρώτη αντίδραση του καθηγητή Γενετικής Σταμάτη Αλαχιώτη, ο οποίος έκανε λόγο για σκοπιμότητες φαρμακοβιομηχανιών που θα παίξουν με τα ζώα στο βωμό του κέρδους.

Από την πλευρά του ο καθηγητής Βιοχημείας Αθανάσιος Παπαβασιλείου τονίζει ότι τα παράγωγα των κλωνοποιημένων ζώων δεν αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία εάν καταναλωθούν, αφού δεν θα διαφέρουν σε τίποτα από αυτά των «κανονικών» ζώων.

«Το Κέντρο Ασφάλειας Τροφίμων των ΗΠΑ δεν συμφωνεί με το σχετικό ερευνητικό κέντρο της Νεβάδα ως προς την ασφάλεια κατανάλωσης κρέατος ή γάλακτος από κλωνοποιημένα βοοειδή», διευκρινίζει ο καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας. «Παρ' όλ' αυτά ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων και Ποτών (FDA) υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και ότι δεν χρειάζεται ούτε καν σήμανση τέτοιων προϊόντων».

Οπως επισήμανε στην «Ε» ο Στ. Αλαχιώτης, η επιχείρηση εκμετάλλευσης κλωνοποιημένων βοοειδών προέρχεται από το γεγονός ότι η αναπαραγωγή ενός επιτυχημένου συνδυασμού γονιδίων ενός ζώου που του προσδίδει πολύ καλά κτηνοτροφικά χαρακτηριστικά -μεγάλη γαλακτοπαραγωγή λόγου χάρη- διατηρείται με την κλωνοποίηση, ενώ με τη συμβατική, με τη διασταύρωση δηλαδή, καταστρέφεται ένα μέρος του άριστου αυτού γονιδιακού συνδυασμού.

Η επιχείρηση όμως της κλωνοποίησης -όπως επισημαίνει ο καθηγητής- εγκυμονεί πολλούς κινδύνους όπως λόγου χάρη, η επιβολή μονοποικιλιών- μονοκαλλιεργειών που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες σε ορισμένα σοκ, όπως η γενίκευση μιας ασθένειας.

«Οι ευαίσθητοι κλώνοι θα καταναλώνουν περισσότερα φάρμακα και θα πλουτίζουν πάλι οι φαρμακοβιομηχανίες, ενώ θα υποβαθμίζεται η ποιότητα του προϊόντος. Διευρύνεται επίσης η κακοποίηση των ζώων, καθώς οι κλώνοι παρουσιάζουν πολλά προβλήματα, όπως αποβολές, θανάτους και άλλα.

Με τέτοιες πρακτικές, λοιπόν, ανοίγει ο δρόμος για μια ακόμα ανεξέλεκτη τεχνολογία που έχει να κάνει με τη διατροφή. Αλλά οι άνθρωποι δεν είναι μόνο ό,τι τρώνε, όπως θα ήθελαν ορισμένοι κερδοσκόποι, αλλά και ό,τι σκέφτονται, ό,τι πράττουν και ό,τι ονειρεύονται. Γι' αυτό και στην προκειμένη περίπτωση, πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά το φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας...».

Στον αντίποδα ο Αθ. Παπαβασιλείου, καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και διευθυντής του εργαστηρίου Βιολογικής Χημείας, ο οποίος τονίζει ότι δεν θα υπάρχει κανένας αντίκτυπος στην ανθρώπινη υγεία.

«Κανέναν αντίκτυπο δεν θα έχουμε στην υγεία μας από την κατανάλωση κρέατος ή άλλων προϊόντων από κλωνοποιημένα ζώα. Ερευνητές και νομπελίστες απ' όλο τον κόσμο υποστηρίζουν την ίδια άποψη. Το γενετικό υλικό αυτών των ζώων θα είναι ίδιο. Τίποτα το μη φυσιολογικό. Αλλη ιστορία η διαταραχή της οικολογίας και σ' αυτό δεν είμαι αρμόδιος για να απαντήσω.

Πρόκειται λοιπόν για μια διαδικασία παρόμοια της "Ευγονικής". Δημιουργούν ζώα από γενετικό υλικό των καλύτερων ζώων, με αποτέλεσμα να βελτιώνουν την ποιότητα και την ποσότητα του γάλακτος του κρέατος κ.λπ. Ο οργανισμός που θα παραχθεί από την κλωνοποίηση θα είναι πιστό αντίγραφο των "φυσιολογικών". Τα παράγωγά του λοιπόν θα μεταβολίζονται από τον ανθρώπινο οργανισμό όπως οποιαδήποτε τροφή».

Οπως και να 'χουν τα πράγματα, η τελική απόφαση αναμένεται τον Μάιο, ενώ σήμερα πρόκειται να δημοσιοποιηθεί ξεχωριστή έκθεση για τις «ηθικές πλευρές της κλωνοποίησης ζώων στην παραγωγή τροφίμων» από Επιτροπή Ηθικής που περιλαμβάνει 15 επιστήμονες, φιλοσόφους, θεολόγους και νομικούς.

GREENPEACE

Οι πιέσεις των ΗΠΑ αποδίδουν...

Αγνοώντας επιστημονικά στοιχεία και παρά τις ανησυχίες που έχουν θέσει κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) γνωμοδότησε προσφάτως υπέρ της έγκρισης κλωνοποιημένων ζωικών προϊόντων, μας είπε η υπεύθυνη εκστρατείας της Greenpeace για τα μεταλλαγμένα Ελενα Δανάλη. «Η EFSA, υποκύπτοντας σε πιέσεις προερχόμενες από τις Ηνωμένες Πολιτείες, έδωσε το πράσινο φως για τη χρησιμοποίηση των κλωνοποιημένων προϊόντων αδιαφορώντας τόσο για τη γνώμη της πλειονότητας των κρατών-μελών όσο και για τις επισημάνσεις επιστημονικών φορέων», τόνισε.

Τα στοιχεία που αγνοήθηκαν, επισημαίνει στην ανακοίνωσή της η Greeenpeace, αφορούν στην πορεία της υγείας συγκεκριμένων πειραματόζωων που ετράφησαν με μεταλλαγμένο καλαμπόκι και παρουσίασαν τοξικότητα σε συκώτι και νεφρά. Παράλληλα, μελέτη του Γάλλου ειδικού στον τομέα της Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Καέν Ζιλ Σεραλινί αποκάλυψε πως τα «πρωτόκολλα που ακολουθήθηκαν για τον έλεγχο του καλαμποκιού κρίθηκαν αμφισβητήσιμα». Υπενθυμίζεται πως είχαν ήδη προηγηθεί δύο θετικές γνωμοδοτήσεις της Αρχής για τη χρήση του συγκεκριμένου καλαμποκιού από τον Ιανουάριο και το Μάιο του 2005, χωρίς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Greenpeace, να έχουν κατατεθεί επαρκή επιστημονικά στοιχεία από την πλευρά των εταιρειών. Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, η οργάνωση επισημαίνει πως η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων «χρειάζεται επειγόντως αναδιοργάνωση» καθώς η διαδικασία έγκρισης των μεταλλαγμένων οργανισμών «γίνεται πλέον σε καθεστώς αδιαφάνειας».